این ویروس که برای ایرانیان یادآور بدافرار استاکس نت است، از استاکس قویتر بوده، ولی به دلیل شباهت بسیار آن با استاکس نت، بسیاری از برنامههای امنیتی، قادر به شناسایی مستقل آن نبودند، کارشناسان امنیتی شبکه اکنون این کرم اینترنتی جدید را با نام «دوکو» شناسایی کردهاند که در دو مورد سیستمها و شبکههای ایران را هم آلوده کرده است. نقشه پراکندگی آن و شیوه کار آن هم جالب توجه است...
ویروس جدیدی به نام «دوکو» در محیطهای اینترنتی منتشره که به دلیل شباهت بسیار آن با کرم اینترنتی، بسیاری از برنامههای امنیتی قادر به شناسایی آن نبودند، اما کارشناسان امنیتی شبکه اکنون این کرم اینترنتی جدید را با نام دوکو شناسایی کردهاند که در دو مورد سیستمها و شبکههای ایران را هم آلوده کرده است.
به گزارش «تابناک»، «پی سی مگ» گزارش داده است که این ویروس از راه یک فایل متنی «ورد» از نرم افزارهای مایکروسافت گسترش یافته و اکنون متخصصان مایکروسافت به دنبال آن هستند که چگونگی گسترش این بدافزار را پیدا کنند.
بنا بر این گزارش، متخصصان شرکت امنیتی «Symantec» دریافتهاند که این ویروس در ماه آوریل پخش و گسترش یافته و نفوذ آن به درون شبکههای سازمانها بدین شکل است:
تاکنون این بدافزار به سازمانهایی در کشورهای جهان راه یافته که دو سازمان که آلوده شده اند در ایران هستند. همچنین کشورهای هند، سودان، ویتنام، فرانسه، سوئیس و... از دیگر کشورهایی هستند که برخی از سازمانهای این کشورها به این بدافزار آلوده شدهاند.
• Austria
• Hungary
• Indonesia
• United Kingdom
• Iran - infections different from those observed by Symantec
• Duqu چیست؟
یک ویروس جدید است که فقط مراکز و موسسات خاصی را در اروپا، آفریقا و خاورمیانه مورد هدف قرار میدهد.
• این ویروس چه ارتباطی به ویروس Stuxnet دارد؟
بسیاری از بخشهای این ویروس کاملاً مشابه ویروس مشهور Stuxnet است. در بعضی قسمتها، برنامه ویروس Duqu خط به خط مشابه Stuxnet است. به همین دلیل به این ویروس، نامهای Stuxnet دوم یا Stuxnet پسر داده شده است.
• چرا نام Duqu روی این ویروس گذاشته شده است؟
Duqu به صورت «دی یو-کی یو» تلفظ میشود. این ویروس فایلهایی با پیشوند DQ بر روی کامپیوتر قربانی ایجاد میکند.
• زمان ظهور این ویروس چه تاریخی بوده است؟
ویروس Duqu حدود هفت هفته قبل برای اولین بار مشاهده شده ولی برخی گزارشات حاکی از آن است که این ویروس از دی ماه سال گذشته فعال بوده است.
• ویروس Duqu چکار میکند؟
این ویروس بر روی شبکههایی که آلوده کرده است، اقدام به جمعآوری اطلاعات میکند.
• ویروس Duqu چگونه عمل میکند؟
ویروس ابتدا اقدام به آلوده کردن کامپیوتر میکند. نحوه این آلودگی بطور کامل و دقیق مشخص نیست ولی روشهای مختلف از جمله حافظههای USB و فریب از طریق مهندسی اجتماعی (Social Engineering)، گزارش شده است.
پس از آلوده کردن کامپیوتر، ویروس با یک مرکز فرماندهی که در کشور هند است، تماس برقرار میکند. (در حال حاضر، این ارتباط قطع شده است.) از طریق این مرکز، دستورات جدید و انواع برنامههای مخرب دریافت شده و بر روی کامپیوتر قربانی به اجرا در میآید. همچنین اگر کامپیوتر آلوده، به شبکه وصل باشد، کل شبکه توسط ویروس برای شناسایی نقاط ضعف احتمالی، کنترل و بررسی شده و نتیجه به دست آمده به مرکز فرماندهی ارسال میشود.
• هدف اصلی ویروس Duqu چیست؟
در حال حاضر اهداف خاص ویروس Duqu مشخص نیست. احتمال داده میشود که ویروس در حال ایجاد بسترهای لازم برای انجام یک حمله خاص است. ساختار فعلی ویروس Duqu هیچگونه امکانات حمله و تخریب ندارد ولی در هر لحظه میتواند از طریق ارتباط با مرکز فرماندهی، این نوع قابلیتها را به دست آورد.
• قربانیان ویروس Duqu چه افراد و مراکزی هستند؟
درباره قربانیان اصلی ویروس Duqu اختلاف نظر وجود دارد. برخی معتقدند که این ویروس برای حمله به مراکز صدور گواهینامههای دیجیتالی (Certificate Authority) طراحی شده و برخی دیگر، سیستمهای مدیریت صنعتی خاصی را قربانی و هدف اصلی ویروس Duqu میدانند.
• نویسندگان و گردانندگان ویروس Duqu چه کسانی هستند؟
با توجه به شباهت بسیار زیاد بین ویروس Stuxnet و Duqu، احتمال داده میشود همان تشکیلاتی که مسئول ساخت و توزیع ویروس Stuxnet بودند، پشت ویروس Duqu هم باشند. با آنکه به اثبات نرسیده، تقریباً همه کارشناسان، دولت آمریکا و اسرائیل را عامل اصلی ساخت و انتشار ویروس Stuxnet دانستهاند. از طرف دیگر، برخی کارشناسان، شباهت برنامه نویسی بین دو ویروس را چندان با اهمیت ندانسته و کپی برداری از ویروس های قدیمی برای ساخت ویروس های جدید را یک امر عادی و متداول می دانند. با توجه به مطرح شدن گسترده ویروس Stuxnet در رسانه های عمومی، استفاده مجدد از این ویروس برای ساخت یک ویروس دیگر و انجام یک کار مشابه، اقدام ناشیانه ای به نظر می رسد که از مراکزی مانند دولت های آمریکا و اسرائیل بعید می باشد.
• از کجا بدانیم آلوده به ویروس Duqu شدهایم؟
ضدویروس McAfee از اوایل هفته گذشته، با فایل های بروز رسانی DAT ۶۵۰۱ و به بعد، قادر به شناسایی ویروس Duqu است. البته احتمال دارد که گونههای جدید و جهش یافته این ویروس در طی روزهای آبنده ظاهر شود. لذا به همه کاربران توصیه میشود، ضدویروس خود را همواره به روز نگهدارند.
• اهمیت و خطر ویروس Duqu تا چه حد جدی است؟
در حال حاضر با از کار انداختن مرکز فرماندهی این ویروس، فعالیت چندانی از ویروس Duqu مشاهده نمیشود. البته امکان دارد که این ویروس قادر باشد با مراکز فرماندهی متعدی ارتباط برقرار کند. هنوز ساختار ویروس Duqu به دقت بررسی نشده و مشخص نیست که ویروس قابلیت برقراری ارتباط با دیگر مراکز فرماندهی را داشته باشد. از طرف دیگر، برخی کارشناسان معتقدند که تنها شباهت برنامه نویسی بین دو ویروس Duqu و Stuxnet باعث مطرح شدن گسترده این ویروس جدید شده وگرنه هزاران ویروس هم ردیف ویروس Duqu هر روز ظاهر و کشف می شوند.
• ویروس Duqu را چه شخص و مرکزی کشف کرده است؟
این موضوع فعلاً محرمانه است و فقط گفته میشود که توسط یک گروه از کارشناسان امنیتی این ویروس کشف شده است. البته یک شرکت امنیتی کوچک در مجارستان هم ادعای کشف این ویروس را دارد.
کشورهای فرانسه، هند، ایران، هلند، سوئیس، سودان، اوکراین و ویتنام، هشت کشوری هستند که آلودگی به ویروس Duqu در آنها تائید شده است.
طی روزهای اخیر، با بررسی بیشتر و دقیقتر بر روی ویرس Duqu اطلاعات جدیدی درباره نحوه عملکرد این ویروس به دست آمده است.
به دلیل وجود شباهتهایی بین ویروس Duqu و ویروس مشهور Stuxnet، این ویروس جدید مورد توجه زیادی قرار گرفته است و حتی عناوینی مانند “پسر Stuxnet” و یا “زاده Stuxnet” به آن داده شده است.
فهرستی از اخبار جدید درباره ویروس Duqu به شرح زیر جمعآوری و ارائه شده تا خوانندگان، کاربران و مدیران شبکه به دور از جنجالهای حاشیهای، اطلاعات لازم را در اختیار داشته باشند.
• ویروس Duqu از یک نقطه ضعف در بخش Kernel سیستم عامل Windows برای آلوده کردن کامپیوترهای قربانی و ایجاد ارتباط با سرور مرکز فرماندهی استفاده میکند. این نقطه ضعف تا به حال ناشناخته بوده و در حال حاضر اصلاحیهای برای رفع آن از سوی شرکت مایکروسافت منتشر نشده است.
شرکت مایکروسافت با انتشار اطلاعیهای ضمن تائید این نقطه ضعف، اعلام کرده که به زودی راهحلی در این مورد ارائه خواهد کرد.
• ویروس Duqu از طریق یک فایل اولیه که مرحله نصب فایلهای اصلی ویروس را انجام میدهد، بر روی کامپیوتر قربانی نصب و فعال میشود. این فایل که اصطلاحاً به آن Installer یا Dropper گفته میشود، در قالب یک فایل Word است.
در صورت باز کردن این فایل DOC مخرب، با سوءاستفاده از نقطه ضعف Kernel، مجوزهای لازم برای نصب فایلهای اصلی ویروس Duqu بر روی کامپیوتر فراهم و بدین ترتیب ویروس فعال میشود.
• نمونه هایی که تا به حال از فایل نصب (Installer) به دست آمده، نشان میدهد که موسسات و مراکز خاصی مورد هدف قرار گرفتهاند و فایل نصب Duqu اختصاصاً برای این سازمانها ساخته شده است. حتی دوره فعالیت و آلودهسازی فایل نصب Duqu نیز مشخص و تعریف شده است.
بر اساس اولین نمونهای که از فایل نصب Duqu به دست آمده، ویروس فقط در طول هشت روز در ماه میلادی آگوست نصب و فعال شده است. البته در گونههای دیگر ویروس Duqu، مراکز مورد هدف و بازه زمانی فعالیت ویروس میتواند تغییر کرده باشد.
• به دلیل اینکه نقطه ضعف مورد سوءاستفاده ویروس Duqu در سیستم عامل windows است و ارتباطی به نرمافزار Word ندارد، این احتمال وجود دارد که برای نصب و فعالسازی ویروس از روشهای دیگری به غیر از فایل مخرب Word هم استفاده شده باشد و یا در آینده بکار گرفته شود.
• با توجه به اینکه نقطه ضعف مورد استفاده ویروس Duqu در بخش Kernel سیستم عامل است، برخی کارشناسان معتقدند که برخلاف ویروس Stuxnet که از چهار نقطه ضعف مختلف برای فعالیتهای خود استفاده میکرد، ویروس Duqu نمی تواند پیچیدگی Stuxnet را داشته باشد.
نقاط ضعف در بخش Kernel به وفور یافت میشود و شرکت مایکروسافت در بسیاری از اصلاحیههای ماهانه خود، دائماً این نقاط ضعف را ترمیم میکند. به عنوان مثال، در ماه میلادی آوریل امسال، مایکروسافت بیش از ۳۰ نقطه ضعف در Kernel را یکجا ترمیم کرد. هزینه خرید یک نقطه ضعف ناشناخته از نوع kernel در دنیای زیرزمینی نفوذگران و خرابکاران، حدود ۱۰ هزار دلار است.
• با آلوده شدن یک کامپیوتر در شبکه، امکان دسترسی و آلوده ساختن دیگر کامپیوترها برای مرکز فرماندهی ویروس Duqu فراهم میشود. اگر کامپیوتر آلوده دسترسی مستقیم به اینترنت داشته باشد، ویروس با سرور مرکز فرماندهی ارتباط مستقیم برقرار میکند.
در شبکههایی که برخی کامپیوترها به اینترنت وصل نیستند، ویروس Duqu روش خود را تغییر داده و کامپیوتر آلوده با استفاده از پودمان SMB یا Server Message Block با این کامپیوترها ارتباط برقرار میکند. از این طریق، فایلهای ویروس و دستورات مرکز فرماندهی به این کامپیوترهای سالم منتقل میشود تا آنها نیز آلوده شده و ارتباط غیرمستقیم سرور فرماندهی با این کامپیوترها هم برقرار گردد. پودمان SMB یکی از پودمان های رایج سیستم عامل Windows برای به اشتراک گذاشتن فایل و چاپگرها است.
• طبق آخرین آمار، ویروس Duqu در شش سازمان و هشت کشور مشاهده شده است. کشورهای فرانسه، هند، ایران، هلند، سوئیس، سودان، اوکراین و ویتنام، هشت کشوری هستند که آلودگی به ویروس Duqu در آنها تائید شده است. البته گزارشهای آلودگی تائید نشدهای هم از کشورهای مجارستان، اندونزی و انگلیس دریافت شده است.
• مرکز فرماندهی ویروس Duqu در ابتدا یک سرور در کشور هند بود که در هفته های گذشته، شناسایی و برچیده شد. هفته گذشته نیز یک سرور فرماندهی در کشور بلژیک شناسایی شد که آن هم از سرویسدهی خارج شده است.
![هاست رايگان](http://xzn.ir/wp-content/uploads/2011/10/xzn3.gif)
نظرات شما عزیزان:
|